Γενεύη – Κυπριακό: Ύστατη προσπάθεια να αποφευχθεί το «ναυάγιο» στο οποίο οδηγούν οι Τούρκοι

Ένα ακόμα από τα πολλά ναυάγια στις προσπάθειες λύσης του Κυπριακού, θα επιχειρήσει να αποτρέψει σήμερα στην Γενεύη ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, καθώς τα αποτελέσματα των μέχρι χθες βράδυ διαβουλεύσεων δεν δημιουργούσαν καμία – έστω και συγκρατημένη – αισιοδοξία.

Για τις 10 το πρωί ο κ. Γκουτέρες έχει συγκαλέσει την ολομέλεια των μερών της πενταμερούς διάσκεψης (Ελλάδα, Τουρκία, Βρετανία, ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή πλευρά), ελπίζοντας πως θα καταθέσουν νέες προτάσεις που θα δίνουν την ευκαιρία για γεφύρωση του χάσματος, το οποίο διαπιστώθηκε κατά τις χθεσινές συναντήσεις. Όπως ανέφεραν διπλωματικές πηγές, κάτι τέτοιο φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο, αλλά δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί και αδύνατον καθώς η τουρκική πλευρά αρκετές φορές στο παρελθόν αιφνιδιάζει με κινήσεις τακτικής, ώστε α κερδίσει εντυπώσεις.

Ο Αντόνιο Γκουτέρες ακύρωσε όλες τις διμερείς συναντήσεις που είχε προγραμματίσει για σήμερα, ρίχνοντας όλο το βάρος στην συνεδρία της ολομέλειας των αντιπροσωπειών ώστε όλοι να γνωρίζουν από πρώτο χέρι τις θέσεις όλων.

Εκτός πλαισίου οι Τούρκοι

Κατά τις χθεσινές επαφές ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ, με την στήριξη του υπουργού εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου, κατέθεσε και γραπτώς υπόμνημα έξι σημείων, στο οποίο διατυπωνόταν η απαίτηση του για αλλαγή της βάσης λύσης του Κυπριακού, με υιοθέτηση της «κυριαρχικής ισότητας» και την διαπραγμάτευση μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών. Ουσιαστικά ζητούσε από τον ΓΓ του ΟΗΕ να προχωρήσει σε χειρισμούς που θα οδηγούσαν σε αναγνώριση του ψευδοκράτους, ώστε στην συνέχεια δύο «ίσα» και «κυρίαρχα» κράτη να συζητήσουν την συνύπαρξη τους. Ο ΓΓ του ΟΗΕ, όπως ανέφεραν διπλωματικές πηγές εξήγησε στον κ. Τατάρ ότι οι θέσεις του βρίσκονται εκτός πλαισίου, και δεν θα μπορούσε μια λύση δύο κρατών να γίνει αποδεκτή είτε από τον ΟΗΕ είτε από την ΕΕ είτε από μεμονωμένες χώρες. Παράλληλα ο κ. Γκουτέρες, υπενθύμισε πως η συζήτηση λύσης δύο κρατών βρίσκεται εκτός των όρων εντολής του, ενώ θα ήταν παραλογισμός να πεταχτεί στα σκουπίδια ο όγκος της εργασίας που έχει γίνει στο Κυπριακό εδώ και δεκαετίες και να ξεκινήσει μια διαδικασία από το μηδέν.

Η εκπρόσωπος του Τουρκοκύπριου ηγέτη, Μπερνά Τσιελίκ Ντογρούγιολ, δήλωσε πως η χθεσινή ημέρα ήταν ιστορική, γιατί για πρώτη φορά η τουρκοκυπριακή πλευρά κατέθεσε μια ρεαλιστική και εποικοδομητική πρόταση για να σπάσει το στάτους κβο. Η κα Ντογρούγιολ, αναφερόταν στην πρόταση έξι σημείων εκ μέρους του Ερσίν Τατάρ. Η κα Ντογρούγιολ είπε ότι πρώτη φορά οι Τουρκοκύπριοι, θέλησαν την επιβεβαίωση της κυριαρχικής τους ισότητας και του ίσου διεθνούς στάτους τους. Είναι μια ευκαιρία για να αρχίσει μια διαδικασία που θα φέρει ένα ρεαλιστικό και μόνιμο αποτέλεσμα, πρόσθεσε. «Βεβαίως εάν αυτή η πρόταση γίνει αποδεκτή. Εμείς ήρθαμε εδώ να τερματίσουμε μια κουραστική, εκφυλιστική διαδικασία για την ομοσπονδία που διαρκεί εδώ και δεκάδες χρόνια και δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα».

Απογοήτευση Αναστασιάδη

Ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, μετά την χθεσινοβραδινή έκτακτη συνάντηση της ολομέλειας των μερών που μετέχουν στην διάσκεψη της Γενεύης, εξέφρασε την απογοήτευση του, για τα όσα η τουρκοκυπριακή πλευρά υπέβαλε γραπτώς. Όπως είπε «παραμένουμε σταθεροί στις θέσεις μας ότι θα πρέπει να υπάρξει σεβασμός στις παραμέτρους των ψηφισμάτων, στις Συμφωνίες Κορυφής, στο έργο που έχει παραχθεί μέχρι σήμερα, στη δήλωση της 25ης Νοεμβρίου του 2019 και βεβαίως στην επιστολή του ΓΓ του ΟΗΕ της 26ης Οκτωβρίου που λέει ότι θα πρέπει να εργαστούμε στη βάση της δουλειάς που έχει παραχθεί μέχρι σήμερα». Σε ερώτηση για τις προσδοκίες του, είπε ότι «θα πρέπει να πω ότι είναι με μεγάλη απογοήτευση τα όσα και γραπτώς υπέβαλε ο κ. Τατάρ. Βεβαίως έχω πει στον ΓΓ του ΟΗΕ ότι η δική μας προσπάθεια ήταν η δημιουργία ενός θετικού κλίματος χωρίς προκλήσεις, χωρίς αναφορές σε όσα απαράδεκτα ακούσαμε. Έχω πει επίσης στον ΓΓ του ΟΗΕ ότι θα υποβάλουμε γραπτώς τις δικές μας θέσεις με επιστημονική τεκμηρίωση και όχι μόνο με την πολιτική θεώρηση των πραγμάτων».

Η ελληνοκυπριακή πλευρά παρέμεινε αυστηρώς εντός των ορίων που έχει τεθεί από το πλαίσιο Γκουτέρες της 30ης Ιουνίου 2017 και επέδειξε ευελιξία στα θέματα της πολιτικής ισότητας και της αποτελεσματικής συμμετοχής των Τουρκοκυπρίων στις δομές του ομόσπονδο κράτους.

Ο κ. Αναστασιάδης εισηγήθηκε επίσης την εξέταση ενός μοντέλου «αποκεντρωμένης» ομοσπονδίας στο οποίο τα συνιστώντα κρατίδια θα έχουν αυξημένες αρμοδιότητες για τα του οίκου τους, αλλά δεν θα διαθέτουν κυριαρχία, γιατί κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε συνομοσπονδία, ενώ θα έδινε την δυνατότητα σε οποιοδήποτε από τα δύο κρατίδια να αποσχιστεί και να λειτουργήσει ως ανεξάρτητο κράτος.

Ο Ν. Δένδιας υπέδειξε τις ευθύνες της Τουρκίας

Ο υπουργός εξωτερικών Νίκος Δένδιας στην συνάντηση που είχε με τον ΓΓ του ΟΗΕ κατέστησε σαφές ότι η Ελλάδα θα καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Είπε, όπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές, ότι η Ελλάδα επιθυμεί την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού, εντός του γνωστού πλαισίου που έχει θέσει το Συμβούλιο Ασφαλείας.

Εξέφρασε επίσης τον προβληματισμό του για την επίτευξη της προοπτικής αυτής, δεδομένης της στάσης τόσο της τουρκικής πλευράς και της τουρκοκυπριακής πλευράς, διαβεβαιώνοντας για την επίδειξη εποικοδομητικής στάσης από την Ελλάδα.

Διπλωματικός μαραθώνιος επαφών

Χθες στο περιθώριο της διάσκεψης έγιναν αλλεπάλληλες επαφές με χώρες μέλη του Συμβουλίου ασφαλείας του ΟΗΕ και την ΕΕ ώστε να ασκηθούν πιέσεις στην τουρκική πλευρά και να μην οδηγήσει την διαδικασία σε αδιέξοδο

Ο Κύπριος υπουργός εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης επικοινώνησε με τον Ρώσο ομόλογο του Σεργκέι Λαβρόφ και τον υφυπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, αρμόδιο για Πολιτικές Υποθέσεις Ντέιβιντ Χέιλ.

Οι κύριοι Λαβρόφ και Χέιλ, σύμφωνα με τον Κύπριο κυβερνητικό εκπρόσωπο Κυριάκο Κούσιο, επανέλαβαν τη στήριξη της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών στην όλη προσπάθεια για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών εντός του πλαισίου που καθορίζεται από τα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών για την επίτευξη λύσης διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Ο κ. Χριστοδουλίδης είχε επίσης τηλεφωνική συνομιλία και με τον υπουργό εξωτερικών της Γαλλίας, Jean-Yves Le Drian, ο οποίος επαναβεβαίωσε τη θέση της Γαλλίας, ως μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και κράτος μέλος της ΕΕ, για την ανάγκη επίλυσης του Κυπριακού εντός του συμφωνημένου πλαισίου των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και των αρχών και αξιών της ΕΕ.

Ο κ. Χριστοδουλίδης είχε επίσης επικοινωνία με τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής Ζοζέπ Μπορέλ.

Γρίφος η Βρετανία

Η Βρετανία ως εγγυήτρια δύναμη και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, μετέχει στην διάσκεψη της Γενεύης με τον υπουργό εξωτερικών Ντομινίκ Ράαμπ, ο οποίος είχε επαφές με όλα τα μέρη. Προκάλεσε αίσθηση ότι χθες η βρετανική αντιπροσωπεία δεν εμφανίστηκε στην κοινή φωτογράφιση στο δείπνο που παρέθεσε ο ΓΓ του ΟΗΕ.

Ο κ. Ράαμπ, ανέφερε ότι σήμερα το Λονδίνο πρόκειται να καταθέσει καινοτόμες απόψεις, χωρίς όμως να αφίσταται από το πλαίσιο της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας.