Μεγάλη συζήτηση προκάλεσε η πρόσφατη αναβάθμιση της Ελλάδας από «ελαττωματική δημοκρατία» σε «πλήρη δημοκρατία», ανεβαίνοντας πέντε θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη, στην 20ή θέση, στον ετήσιο Δείκτη Δημοκρατίας του Economist.
Η κυβέρνηση έσπευσε να αξιοποιήσει την αναβάθμιση, που ήρθε ως επιστέγασμα αντίστοιχων αναβαθμίσεων της ελληνικής οικονομίας από το βρετανικό περιοδικό.
Η Joan Hoey, η διευθύντρια του ετήσιου Δείκτη Δημοκρατίας του Economist Intelligence Unit (EIU), που παρακολουθεί εδώ και πολλά χρόνια την Ελλάδα, ως υπεύθυνη για τις πολιτικές και οικονομικές προβλέψεις, σε συνέντευξή της στο powergame.gr υποστηρίζει πως «η επιστροφή της Ελλάδας στην κατηγορία των χωρών που χαρακτηρίζονται “πλήρεις δημοκρατίες” επιβεβαιώνει ότι η χώρα έχει βγει με επιτυχία από την κρίση που ξεκίνησε το 2009». «Είναι ένα εντυπωσιακό επίτευγμα για μια χώρα που πέρασε μια δεκαετή ύφεση που δεν έχει βιώσει άλλη προηγμένη οικονομία», αναφέρει.
Η Ευρώπη παραμένει το πιο δημοκρατικό μέρος του πλανήτη, με την κ. Hoey να επισημαίνει πως την ίδια στιγμή «η δημόσια δυσαρέσκεια με το status quo είναι εμφανής και οξεία σε πολλά μέρη. Ο κόσμος στρέφεται εδώ και πάνω από μία δεκαετία σε λαϊκιστικά κόμματα και άλλες εναλλακτικές λύσεις σε σχέση με τα κυρίαρχα κόμματα. Η ύπαρξη επίσημων δημοκρατικών θεσμών, κράτους δικαίου και υψηλών προτύπων διακυβέρνησης δεν επαρκούν για τη διατήρηση της λαϊκής υποστήριξης. Οι δημοκρατικοί θεσμοί και τα πολιτικά κόμματα έχουν γίνει αδιάφορα και μη αντιπροσωπευτικά ακόμη και στις δημοκρατίες με τις καλύτερες επιδόσεις και οι άνθρωποι απαιτούν καλύτερη εκπροσώπηση και λογοδοσία».
Η συνολική βαθμολογία μιας χώρας, αναφέρει η κυρία Hoey, βασίζεται στις επιδόσεις της σε 60 δείκτες σε πέντε διαφορετικές κατηγορίες: εκλογική διαδικασία και πλουραλισμός, η λειτουργία της κυβέρνησης, πολιτική συμμετοχή, πολιτική κουλτούρα και πολιτικές ελευθερίες. Με βάση τη συνολική βαθμολογία τους, οι χώρες ταξινομούνται σε έναν από τους τέσσερις τύπους καθεστώτων: οι «πλήρες δημοκρατίες» έχουν βαθμολογίες μεγαλύτερες από 8. Οι «ελαττωματικές δημοκρατίες» έχουν βαθμολογίες μεγαλύτερες από 6 και μικρότερες ή ίσες με 8. Τα «υβριδικά καθεστώτα» έχουν βαθμολογίες μεγαλύτερες από 4 και μικρότερες ή ίσες με 6 και τα αυταρχικά καθεστώτα βαθμολογίες μικρότερες ή ίσες με 4.
Αυτό το σύστημα βαθμολόγησης επιτρέπει τη διαφοροποίηση μεταξύ των χωρών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν την ίδια ταξινόμηση, και αυτές οι διαφορές μπορεί να είναι σημαντικές. Για παράδειγμα, η βαθμολογία της Ελλάδας 8,14 σημαίνει ότι θεωρείται «πλήρης δημοκρατία», αλλά βρίσκεται 19 θέσεις κάτω από τη Νορβηγία, της οποίας η βαθμολογία του Economist Democracy Index είναι 1,67 μονάδες πάνω από αυτήν της Ελλάδας.
«Η Δημοκρατία είναι σκληρή δουλειά»
Πολλές χώρες έχουν αναβαθμιστεί μόνο για έναν χρόνο και υποβαθμίστηκαν ξανά τον επόμενο. Πράγματι, αυτό συνέβη στη Χιλή το 2022 και το 2023: έχοντας αναβαθμιστεί σε «πλήρη δημοκρατία» το 2022, η Χιλή υποβαθμίστηκε πέρυσι, ως αποτέλεσμα της επιδείνωσης της βαθμολογίας της σε πολλούς δείκτες.
«Πολλές χώρες δυσκολεύονται να διατηρήσουν τη θέση τους και οπισθοδρομούν, επιβεβαιώνοντας ότι η δημοκρατία είναι σκληρή δουλειά και ότι οι κυβερνήσεις και τα πολιτικά κόμματα δεν μπορούν να επαναπαυτούν στις δάφνες τους και να θεωρούν οτιδήποτε δεδομένο. Δεδομένου ότι οι χώρες βαθμολογούνται σε 60 δείκτες συνολικά, χρειάζονται μόνο μερικές δυσμενείς εξελίξεις για εκείνες τις χώρες που βρίσκονται κοντά στην ταξινόμηση της «πλήρους δημοκρατίας» για να επανέλθουν στην ομάδα χωρών της «ελαττωματικής δημοκρατίας»», αναφέρει η κυρία Hoey.
