Σφοδρή κριτική άσκησε ο υφυπουργός Eργασίας κ. Βασίλης Κεγκέρογλου, αρμόδιος για την εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, στην επιστημονική επιτροπή του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, που εκπόνησε την έκθεση υπό τον τίτλο «Πολιτικές ελαχίστου εισοδήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ελλάδα: Μία συγκριτική ανάλυση».
Ο υφυπουργός, που θα επιδώσει επιστολή διαμαρτυρίας στον Πρόεδρο της Βουλής, καυτηριάζει τη μελέτη επισημαίνοντας ότι «δε μου ζητήθηκε ούτε ένα επίσημο έγγραφο η έστω το σχέδιο της κοινής υπουργικής απόφασης. Αντίθετα η επιστημονική επιτροπή βασίστηκε σε δημοσιεύματα του τύπου. Μου τηλεφωνούν από άλλα κράτη να τους δώσω στοιχεία για το θέμα και οι επιστήμονες της Βουλής δεν μπήκαν στον κόπο να μου τηλεφωνήσουν από την πλατεία Συντάγματος».
Ο κ. Κεγκέρογλου έκανε λόγο για «γονατογράφημα», πρόχειρη και αποσπασματική μελέτη στην οποία εντόπισε ανακρίβειες και λάθη.
Επί της ουσίας, η μελέτη επεσήμανε ότι η Ελλάδα είναι το μοναδικό κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν έχει υλοποιήσει το μέτρο του ελαχίστου εγγυημένου εισοδήματος ενώ εντόπισε βραδυπορία, αποσπασματικότητα και διοικητικές δυσλειτουργίες στην εφαρμογή του μέτρου.
Ο μηχανισμός του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος θα παρουσιαστεί από τον πρωθυπουργό στις 14 Οκτωβρίου, στην Αίγλη του Ζαππείου. Μέσα στον ίδιο μήνα η το αργότερο το Νοέμβριο θα ξεκινήσει η ηλεκτρονική υποβολή των αιτήσεων.
Η πιλοτική εφαρμογή του Ε.Ε.Ε έχει προγραμματιστεί να εφαρμοστεί σε 13 δήμους:
Περιφέρεια Αττικής – Καλλιθέα
Περιφέρεια Πελοποννήσου- Τρίπολη
Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας -Χαλκίδα
Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας- Γρεβενά
Περιφέρεια Ηπείρου-Ιωάννινα
Περιφέρεια Θεσσαλίας -Καρδίτσα
Περιφέρεια Ιονίων Νήσων -Λευκάδα
Περιφέρεια Κρήτης -Μαλεβιζίου
Περιφέρεια Νότιου Αιγαίου- Σύρος
Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου -Σάμος
Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας –Μεσολόγγι
Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας -Έδεσσα
Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας -Θράκης – Δράμα
Η δαπάνη της πιλοτικής εφαρμογής του για το διάστημα 2013-2014 ανέρχεται σε 20 εκατ. ευρώ και το ποσό του Ε.Ε.Ε ξεκινά από 200 ευρώ για άγαμο και αυξάνεται ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του δικαιούχου. Στην περίπτωση των εγγάμων προστίθενται 100 ευρώ για κάθε ενήλικο μέλος της οικογένειας πέραν του συζύγου και 50 ευρώ για κάθε τέκνο. Έτσι ένα ζευγάρι με δύο ανήλικα παιδιά χωρίς καμία πηγή εισοδήματος θα λάβει το σύνολο του Ε.Ε.Ε , δηλαδή 400 ευρώ.
Η έκθεση αναφέρεται και στα θετικά σημεία του ΕΕΕ.
Σημαντική καινοτομία είναι -όπως σημειώνει- ότι η ένταξη στο πρόγραμμα κρίνεται με βάση το πραγματικό εισόδημα σε πραγματικό χρόνο και στηρίζεται αποκλειστικά στη φορολογική δήλωση του προηγούμενου έτους του δικαιούχου. Τεκμαρτά εισοδήματα και αντικειμενικές δαπάνες δεν λαμβάνονται υπόψη κατά τον υπολογισμό του ποσού του Ε.Ε.Ε. Επίσης, εξαιρείται το 20% από μισθωτές υπηρεσίες, από επιδόματα κατάρτισης, από εισόδημα με δελτίο παροχής υπηρεσιών ή εργόσημο και ποσά από εισφορά αλληλεγγύης ή κοινωνικής ασφάλισης. Επιπλέον, το μέτρο του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος καλύπτει και τους ανασφάλιστους υπερήλικες όπως συμβαίνει και στην Πορτογαλία. Η ακίνητη περιούσια δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ. Επιπρόσθετα, εάν σε μια οικογένεια ο σύζυγος παίρνει επίδομα ανεργίας 360 ευρώ η οικογένεια αποκλείεται αυτόματα από το δικαίωμα για Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.32 Στην περίπτωση που κάποιος παίρνει το επίδομα μακροχρόνιου ανέργου των 200 ευρώ τότε δικαιούται τη διαφορά, δηλαδή 150 ευρώ. Οι μονογονεϊκές οικογένειες με ένα ανήλικο τέκνο ή με ένα ενήλικο δικαιούνται το ποσό των 300 ευρώ. Τα ποσά αυτά σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας Γιάννη Βρούτση και τον υφυπουργό Βασίλη Κεγκέρογλου, «είναι αφορολόγητα, ακατάσχετα και δεν υπόκεινται σε καμία κράτηση».
Ως προς τα περιουσιακά στοιχεία, λαμβάνεται υπόψη η ακίνητη και η κινητή περιουσία καθώς και οι καταθέσεις, π.χ. για ένα μεμονωμένο άτομο η συνολική επί φόρου αξίας της περιουσίας του δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 90.000 ευρώ ενώ αυξάνεται κατά 15.000 ευρώ για κάθε ενήλικο μέλος και κατά 10.000 για κάθε τέκνο αλλά δεν ξεπερνάει τις 200.000 ευρώ. Στην περίπτωση που η οικογένεια έχει κάποιο εισόδημα, αυτό αφαιρείται και δικαιούται τη διαφορά. Για παράδειγμα, εάν ένα ζευγάρι με δύο ανήλικα παιδιά δικαιούται Ε.Ε.Ε 4.800 ευρώ ετησίως αλλά έχει εισόδημα 2.000 ευρώ, τότε το ποσό θα διαμορφωθεί στα 2.800 ευρώ, συνεπώς θα λάβει 33 ευρώ το μήνα. Το συνολικό ύψος των καταθέσεων και η τρέχουσα αξία των μετοχών δεν πρέπει να υπερβαίνει το διπλάσιο του εισοδήματος που αναλογεί στο εγγυημένο εισόδημα.
Για οικογένειες αλλοδαπών απαιτείται νόμιμη διαμονή για πέντε χρόνια και εάν είναι υπήκοοι τρίτων χωρών θα απαιτούνται νόμιμη διαμονή πέντε ετών, άδεια μακρόν διαμένοντος και άδεια διαμονής δεύτερης γενιάς.
Το μέτρο του Ε.Ε.Ε συνδυάζεται με χορήγηση επιδόματος θέρμανσης, πρόγραμμα κοινωνικού παντοπωλείου, βιβλιάριο ανασφάλιστου καθώς και επιδοτούμενα προγράμματα απασχόλησης και κατάρτισης.Οι αιτήσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά και οι πληρωμές πραγματοποιούνται μέσω τράπεζας.Η παροχή διακόπτεται εάν ο δικαιούχος απομακρυνθεί από την Ελλάδα πέραν του διμήνου (εκτός αν συντρέχουν λόγοι νοσηλείας) ή αν αρνηθεί να απασχοληθεί σε θέση που του προτείνει ο ΟΑΕΔ. Η υπηρεσία της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Κοινωνικής Ασφάλισης επωμίζεται το βάρος της ρύθμισης. Βασικός στόχος μετά την πιλοτική εφαρμογή είναι η επέκταση του μέτρου για την κάλυψη του 7% του πληθυσμού που βρίσκεται σε ανάγκη και προβλέπεται ότι θα στοιχίσει από 850 εκατομμύρια έως 1 δισ. ευρώ.
