Κύπρος: Προτάσεις διχοτόμησης από τον Τατάρ για φυσικό αέριο, ηλεκτρισμό και νερό

Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ παρουσίασε τις προτάσεις του προς τον Πρόεδρο Αναστασιάδη για τη μελλοντική συνεργασία των δύο κοινοτήτων, κατά τη συνάντηση που είχε σήμερα στα Κατεχόμενα με τον Βοηθό Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Μιροσλάβ Γιέτζια. Έκανε λόγο για συνεργασία σε τέσσερα σημεία, μεταξύ «δύο κρατών» στην Κύπρο και στη βάση της «ισότητας», ενώ είπε ότι σύντομα θα καταθέσει ακόμη δύο προτάσεις για μετανάστευση και αποναρκοθέτηση.

Εμμονή στα δύο κράτη

Όπως μεταδίδει το τουρκοκυπριακό κανάλι «Γκεντς», καθώς και άλλα τουρκοκυπριακά ΜΜΕ, στη συνάντηση, ο Ε. Τατάρ «σημείωσε ότι το πρώτο από τα θέματα που αφορούν τη συνεργασία μεταξύ των δύο κρατών σχετίζεται με τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων γύρω από το νησί», ως δεύτερο σημείο, η τουρκοκυπριακή πλευρά προτείνει την ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με την ΕΕ μέσω της Τουρκίας, ενώ προτείνεται η «αποτελεσματική χρήση της ηλιακής ενέργειας ως ο τρίτος τομέας συνεργασίας». Η τέταρτη πρόταση της τουρκοκυπριακής πλευράς αφορά την κοινή χρήση των υδάτινων πόρων του νησιού.

Σχετικά με αυτές τις προτάσεις, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης ανέφερε ότι «ως τουρκοκυπριακή πλευρά, παρουσίασα σήμερα τις προτάσεις μας στον Ελληνοκύπριο ηγέτη Αναστασιάδη μέσω του Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ κ. Μιροσλάβ Γιέτζια. Οι προτάσεις μας διαβιβάζονται επίσης στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ».

Θέλουν μοιρασιά φυσικού αερίου

Κάνοντας αναφορά σε συνεργασία μεταξύ «δύο κρατών» στην Κύπρο σε διάφορα πεδία, ο κ. Τατάρ είπε ότι «η πρώτη πρόταση που έχω παρουσιάσει εκ μέρους της τουρκοκυπριακής πλευράς αφορά τους πόρους υδρογονανθράκων γύρω από το νησί».

Σημείωσε ότι πρόκειται για ένα ζήτημα που «προκαλεί ένταση τόσο στην περιοχή μας όσο και μεταξύ των δύο πλευρών λόγω της μονομερούς και μαξιμαλιστικής στάσης της ελληνοκυπριακής πλευράς. Εμείς, ως τουρκοκυπριακή πλευρά, πάντα επιλέγαμε τον δρόμο της διπλωματίας για την επίλυση των κρίσεων. Με αυτή την αντίληψη, έκανα μια νέα πρόταση στην ελληνοκυπριακή ηγεσία ως επιβεβαίωση της βούλησής μας να συνεργαστούμε για τους πόρους υδρογονανθράκων, οι οποίοι ανήκουν και στις δυο πλευρές».

«Όπως θα θυμόμαστε, το 2011, το 2012 και τέλος στις 13 Ιουλίου 2019, οι προτάσεις μας για συνεργασία σε αυτό το θέμα τέθηκαν επί τάπητος. Ο γενικός κανόνας αυτών των προτάσεων που βρίσκονται ακόμη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, είναι η θέσπιση ενός μηχανισμού για την από κοινού λήψη αποφάσεων σχετικά με τους φυσικούς πόρους γύρω από τη νήσο, οι οποίοι ανήκουν και στα δύο μέρη, συμπεριλαμβανομένης της εξερεύνησης, της εξόρυξης, της χρήσης και της εμπορίας αυτών των πόρων, με βάση την αρχή της ισότητας, με μια επιτροπή που θα συσταθεί υπό την εποπτεία του ΟΗΕ με τη συμμετοχή εκπροσώπων των αρμόδιων αρχών των δύο μερών» πρόσθεσε.

Στην συνέχεια, για το ζήτημα του φυσικού αερίου, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης είπε ότι «σήμερα, κάνουμε ένα ακόμη άνοιγμα και λέμε ότι μετά τη θέσπιση του μηχανισμού συνεργασίας, οι εταιρείες με τις οποίες τα δύο μέρη έχουν ήδη υπογράψει ξεχωριστές συμβάσεις μπορούν να εγκριθούν και να συμπεριληφθούν σε αυτόν τον μηχανισμό σε κάποιο στάδιο της διαδικασίας. Αυτό το σημαντικό άνοιγμα εξαλείφει επίσης, τις ανησυχίες και τις δικαιολογίες που προβάλλει η ελληνοκυπριακή πλευρά. Στην επιστολή μου, εξήγησα με τον σαφέστερο τρόπο ότι εγώ, ως τουρκοκυπριακή πλευρά, είμαι έτοιμος να μετατρέψω αυτήν την κρίση που συνεχίζει να επηρεάζει αρνητικά τις σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών και έχει γίνει μία από τις αιτίες αστάθειας στην περιοχή μας σε ευκαιρία, καθώς και ότι είμαι αποφασισμένος να εφαρμόσω την πρότασή μας το συντομότερο δυνατό».

Ηλεκτρισμός με ΕΕ… μέσω Τουρκίας

Σε ό,τι αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με την ΕΕ δια μέσου της Τουρκίας, ο κ. Τατάρ ανέφερε ότι «τα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας των δύο πλευρών είναι επί του παρόντος διασυνδεδεμένα και τα μέρη μπορούν να παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια το ένα στο άλλο εάν χρειαστεί. Η συμπερίληψη στο σύστημα της ΕΕ έχει αναδειχθεί ως η πιο αποτελεσματική μέθοδος για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν λόγω των αυξημένων ενεργειακών αναγκών των δυο πλευρών. Το σύστημα που μπορεί να είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών και μπορεί να ενεργοποιηθεί το συντομότερο δυνατό είναι η διασύνδεση μέσω της Τουρκίας. Η συνεργασία αυτή θα δημιουργήσει επίσης, μια σημαντική ευκαιρία για τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια».

Σε ό,τι αφορά την συνεργασία των δυο πλευρών στο πεδίο της πράσινης ενέργειας, ο κ. Τατάρ ανέφερε ότι «μέσω μιας μικτής επιτροπής που προβλέπεται να συσταθεί σε αυτό το πλαίσιο, είναι δυνατόν να συνεργαστούμε με στόχο το μέγιστο όφελος από την ηλιακή ενέργεια».

Και μεταφορά νερού

Ο κ. Τατάρ αναφέρθηκε και στην προοπτική συνεργασίας για την διαχείριση των υδάτινων πόρων (γλυκού, πόσιμου νερού) του νησιού προσθέτοντας ότι «εξέφρασα την ετοιμότητά μας να συστήσουμε μια επιτροπή που θα συσταθεί με βάση την αρχή της ισότητας, από τους αρμόδιους θεσμούς των δύο πλευρών και να εργαστούμε για την ορθολογική χρήση και ανάπτυξη των πόρων γλυκού νερού και στις δύο πλευρές του νησιού της Κύπρου. Πρότεινα επίσης, ότι το νερό που παραδίδεται από τη μητέρα-πατρίδα Τουρκία στη χώρα μας, στο πλαίσιο του ‘έργου του αιώνα’ θα μπορούσε επίσης να αξιοποιηθεί στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας».

Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης πρόσθεσε ακόμη ότι «η τουρκοκυπριακή πλευρά θα παρουσιάσει σύντομα δύο ακόμη προτάσεις συνεργασίας για την παράτυπη μετανάστευση και την αποναρκοθέτηση της Κύπρου» και ότι «με αυτές τις προτάσεις, η τουρκοκυπριακή πλευρά έδειξε όχι μόνο με λόγια, αλλά στην πράξη ότι έχει τη βούληση να συνεργαστεί με τους Ελληνοκύπριους συνομιλητές της, στη βάση της ισότητας».

«Εξέφρασα επίσης την ετοιμότητά μου να προωθήσω αυτήν την αποφασιστικότητα, διατηρώντας παράλληλα τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, την ισότητα και το ισότιμο διεθνές καθεστώς μας. Ζήτησα επίσης, από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ να ενθαρρύνει τον Αναστασιάδη να εξετάσει τις προτάσεις μας με καλή θέληση. Τώρα η μπάλα είναι στην ελληνική πλευρά. Το κάλεσμά μου προς τον κ. Αναστασιάδη είναι το εξής: Είμαστε έτοιμοι να κάνουμε θετικά βήματα για το μέλλον του νησιού μας και της περιοχής μας, ας συνεργαστούμε σε αυτά τα σημαντικά ζητήματα». Τέλος, ο κ. Τατάρ επανέλαβε τη θέση του περί «κυριαρχικής ισότητας».

Συνομιλίες μόνο για ΔΔΟ

Νωρίτερα ο αξιωματούχος του ΟΗΕ είχε συνάντηση με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Σύμφωνα με τον Κύπριο κυβερνητικό εκπρόσωπο στη Λευκωσία, Μάριο Πελεκάνο, ενημέρωσε τον Πρόεδρο Αναστασιάδη ότι αναλαμβάνει πρωτοβουλία μετά από σαφείς οδηγίες του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ σε μία προσπάθεια να διαπιστωθεί, αν υπάρχει προοπτική δημιουργίας ενός κλίματος που θα επιτρέψει την επανέναρξη συνομιλιών με βάση τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και τους όρους εντολής του Γενικού Γραμματέα. Το προεδρικό φρόντισε με γραπτή δήλωση του Μάριου Πελεκάνου να κοινοποιήσει τη συνάντηση. Στη δήλωση αναφέρεται ότι ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας επανέλαβε τις σταθερές θέσεις της πλευράς μας, συμπεριλαμβανομένης και της ετοιμότητάς μας για συνέχιση των προσπαθειών με στόχο την επανέναρξη της διαδικασίας για την επίλυση του Κυπριακού στη βάση μίας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας.

Ο ίδιος ο κ. Γιέτζια εξερχόμενος του Προεδρικού Μεγάρου περιορίστηκε να πει ότι είχαν μία πολύ καλή και παραγωγική συνάντηση, ενώ φρόντισε να σημειώσει ότι «πρόκειται να συνεχίσουμε» τις διερευνητικές επαφές.