Βασικό εργαλείο για την επιτυχή έκβαση των χερσαίων επιχειρήσεων, τα BMP-1 διαθέτουν ρωσική πολεμική τεχνολογία που είναι εξαιρετικά οικεία στους Ουκρανούς –
Το χρονικό της ανταλλαγής με τα Marder
Ειδικότερα, στη διμερή ατζέντα της συνάντησης, στην οποία περιλαμβανόταν όλα τα μείζονα περιφερειακά ζητήματα της περιόδου, το ζήτημα της ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία βρέθηκε αρκετά ψηλά και για λόγους όχι μόνο συμβολικούς ή πολιτικούς. Αντίθετα, δρομολογήθηκε μεταξύ των δύο πλευρών η ανταλλαγή Τεθωρακισμένων Οχημάτων Μάχης ανατολικογερμανικής προελεύσεως τύπου ΒΜΡ-1 του Ελληνικού Στρατού με ίσο αριθμό Τεθωρακισμένων Οχημάτων Μάχης γερμανικής κατασκευής, τύπου Marder, προκειμένου τα ελληνικά τεθωρακισμένα να διατεθούν για τις ανάγκες των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων.
Η υψηλή ζήτηση των Ουκρανών σε άρματα μάχης καταγράφηκε από τις πρώτες κιόλας ημέρες της ρωσικής εισβολής στη χώρα τον περασμένο Φεβρουάριο και σχετίζεται ευθέως με το ανάγλυφό της. Πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη χώρα της Ευρώπης με έκταση 600.000 τ.χ. και σχεδόν εξ’ ολοκλήρου επίπεδη, καθιστώντας τα τεθωρακισμένα βασικό εργαλείο για την επιτυχή έκβαση των χερσαίων επιχειρήσεων. Εξάλλου, η ρωσική εισβολή βασίστηκε σε πολύ μεγάλο μέρος στα άρματα μάχης το πρώτο διάστημα (πριν την έναρξη των μαζικών βομβαρδισμών ακόμη και εντός πόλεων για πολιτικούς κυρίως λόγους), με αποτέλεσμα η Δύση να εφοδιάζει διαρκώς τον ουκρανικό στρατό με φορητούς αντιαεροπορικούς πυραύλους Stinger και αντιαρματικούς Javellin.
Στην ελληνική περίπτωση, τα τεθωρακισμένα οχήματα μάχης BMP-1 (ΤΟΜΑ στα ελληνικά) είναι ρωσικής κατασκευής του 1966, ενώ η Αθήνα τα προμηθεύτηκε το 1994, από το απόθεμα της Ανατολικής Γερμανίας. Το γεγονός ότι αποτελούν οχήματα μάχης ρωσικής κατασκευής συνιστά το κρισιμότερο στοιχείο για τους Ουκρανούς, καθώς η ρωσική πολεμική τεχνολογία τους είναι εξαιρετικά οικεία (πάνω σε αυτή έχει εκπαιδευθεί πολύ μεγάλο μέρος -αν όχι όλο- των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων), οπότε δεν απαιτείται επιπλέον χρόνος για εκπαίδευση, όπως και ιδιαίτερη προσπάθεια εξοικείωσης των χειριστών τους με τις δυνατότητές τους. Επίσης, καθώς πρόκειται για τεθωρακισμένα, τα οποία αναπτύχθηκαν στις αρχές του Ψυχρού Πολέμου, απηχούν πλήρως το ψυχροπολεμικό πυρηνικό δόγμα, δηλαδή προστατεύουν με ειδικά συστήματά τους το πλήρωμα από βιολογικά και πυρηνικά όπλα (NBC protection system). Παρότι βαριά οπλισμένο, το BMP-1 θεωρείται ξεπερασμένο τεχνολογικά ως όχημα μάχης, αν και θεωρητικά είναι και αμφίβιο, ως προς τις τεχνικές του προδιαγραφές.
Στον αντίποδα, στα τέλη του Ψυχρού Πολέμου τοποθετείται η έναρξη του προγράμματος κατασκευής των Τεθωρακισμένων Οχημάτων Μάχης, τύπου Marder, που αναβαθμίστηκε το 1988. Σαφώς πιο σύγχρονα από το BMP-1, τα τεθωρακισμένα τύπου Marder αποτελούν τα βασικά ΤΟΜΑ (Τεθωρακισμένα Οχήματα Μάχης) του γερμανικού στρατού, μολονότι από φέτος οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις έχουν αρχίσει να παραλαμβάνουν τα υπερσύγχρονα Puma. Και στην περίπτωση των γερμανικών τεθωρακισμένων προβλέπεται προστασία του πληρώματος από πυρηνικά και βιολογικά όπλα, ενώ ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά τους, το οποίο καθιστά την παραχώρησή τους δελεαστική για την Αθήνα, είναι το γεγονός ότι φέρουν αντιαρματικούς πυραύλους MILAN που χρησιμοποιούνται εδώ και δεκαετίες στον ελληνικό στρατό, οπότε είναι εύκολη η ενσωμάτωσή τους, για τους χειριστές.
Το χρονικό της ανταλλαγής
Στο ενδιάμεσο, τη συμφωνία της ανταλλαγής των τεθωρακισμένων επιβεβαίωσε χθες ο Γερμανός Καγκελάριος, Όλαφ Σόλτς, εξηγώντας πως συμφώνησε να προχωρήσει με την Αθήνα σε μια συνεργασία ανάλογη με αυτήν της Γερμανίας με την Τσεχία, στο πλαίσιο της οποίας η τελευταία παραδίδει στην Ουκρανία τεθωρακισμένα από το απόθεμα του πρώην Συμφώνου της Βαρσοβίας, τα οποία κατόπιν αντικαθίστανται με αντίστοιχα γερμανικά εξοπλιστικά συστήματα.
«Ξέρετε για τις αντίστοιχες, πολύ συγκεκριμένες διευθετήσεις που έχουμε βρει με την Τσεχία. Έχω αποφασίσει τώρα με τον Έλληνα πρωθυπουργό ότι θέλουμε να κάνουμε το ίδιο με την Ελλάδα, η οποία διαθέτει τέτοιο εξοπλισμό, και θα τους παράσχουμε Γερμανικά τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού για το σκοπό αυτό. Αυτό θα συζητηθεί πλέον πολύ συγκεκριμένα μεταξύ των Υπουργείων Άμυνας μέχρι τέλους και στη συνέχεια μπορεί επίσης να εφαρμοστεί γρήγορα» ανέφερε σχετικά ο Γερμανός καγκελάριος και πρόσθεσε πως «έχω μιλήσει και με τον Πολωνό συνάδελφό μου για το πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι οι καλές συμφωνίες που έχουμε με την Τσεχία και οι οποίες ετοιμάζονται τώρα με την Ελλάδα και άλλες μεμονωμένες χώρες, μπορούν να προχωρήσουν και με την Πολωνία. Και οι δύο Θέλουμε να το πετύχουμε αυτό με την καλύτερη, καλή συνεργασία επίσης».
Με την υλοποίηση της συμφωνίας να περνά τώρα σε επίπεδο των αρμόδιων Υπουργείων, για το περιεχόμενό της τοποθετήθηκε χθες και το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, αναφέροντας πως «οι λεπτομέρειες θα διευθετηθούν στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα ανάμεσα στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Άμυνας της Γερμανίας».
Η ανακοίνωση του ΥΠΕΘΑ:
«Από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας γίνεται γνωστό ότι κατόπιν προηγουμένων συζητήσεων και μετά τη σημερινή συνάντηση του Πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Καγκελάριο της Γερμανίας κ. Όλαφ Σολτς (Olaf Scholz) συμφωνήθηκε η παραχώρηση Τεθωρακισμένων Οχημάτων Μάχης ανατολικογερμανικής προελεύσεως τύπου ΒΜΡ-1 (παραλαβής 1994), προκειμένου να σταλούν στην Ουκρανία και η ταυτόχρονη αντικατάστασή τους με ίσο αριθμό Τεθωρακισμένων Οχημάτων Μάχης γερμανικής κατασκευής τύπου Marder.
Οι λεπτομέρειες θα διευθετηθούν στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα ανάμεσα στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Άμυνας της Γερμανίας, προκειμένου η συμφωνία να τεθεί το ταχύτερο δυνατό σε εφαρμογή».
Σφοδρές αντιδράσεις
Την ίδια ώρα, τα βέλη της αξιωματικής αντιπολίτευσης συγκέντρωσε η διμερής συμφωνία Ελλάδας- Γερμανίας για την ανταλλαγή των τεθωρακισμένων, με την Κουμουνδούρου να επισημαίνει πως «η κυβέρνηση αυξάνει την επικίνδυνη εμπλοκή της Ελλάδας στον πόλεμο με αποστολή τεθωρακισμένων». Επιπλέον, «θεωρούμε αδιανόητο την είδηση αυτή να τη μαθαίνει ο ελληνικός λαός από τον Γερμανό Καγκελάριο» τονίζει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, καλώντας την κυβέρνηση Μητσοτάκη «να σταματήσει να παίρνει αποφάσεις εν κρυπτώ για κρίσιμα εθνικά θέματα».
Στο ζήτημα των τεθωρακισμένων επανήλθαν αργά χθες το βράδυ και οι Τομεάρχες Εθνικής Άμυνας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Θοδωρής Δρίτσας και Γιώργος Τσίπρας, θέτοντας σειρά από ερωτήματα προς την κυβέρνηση, μεταξύ των οποίων το εάν υπάρχει οικονομικό κόστος για την Ελλάδα λόγω της ανταλλαγής, όπως και «από ποιες μονάδες θα σταλούν τα οχήματα στην Ουκρανία; Μήπως από τα νησιά εν μέσω πιέσεων για την αποστρατιωτικοποίηση τους;», διερωτώνται.
Σε υψηλούς τόνους κυμάνθηκε και η αντίδραση της Χαριλάου Τρικούπη, εγκαλώντας τον Πρωθυπουργό για μυστική συμφωνία. «Όπως πληροφορηθήκαμε από τον Γερμανό Καγκελάριο, Όλαφ Σολτς, ο Έλληνας Πρωθυπουργός συμφώνησε στην παράδοση ελληνικών τεθωρακισμένων οχημάτων στην Ουκρανία, που στη συνέχεια θα αντικατασταθούν από γερμανικά» παρατήρησε σε ανακοίνωσή του το ΠΑΣΟΚ -ΚΙΝΑΛ, καταλήγοντας πως «η κυβέρνηση οφείλει να ενημερώσει τα πολιτικά κόμματα για όλες τις πτυχές της εν λόγω συμφωνίας, την οποία ο κ. Μητσοτάκης αποσιώπησε κατά τις δηλώσεις του στους δημοσιογράφους προκαλώντας εύλογα ερωτηματικά για το πραγματικό περιεχόμενο της συνάντησης με τον κ. Σολτς».
