Πυρετωδώς εργάζονται στο υπουργείο Εσωτερικών και στο γραφείο του Τάκη Θεοδωρικάκου για να ετοιμάσουν το προσχέδιο νόμου για το νέο εκλογικό σύστημα, το οποίο θα αντικαταστήσει την απλή αναλογική που ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ και που οδηγεί σε ακυβερνησία.
Οι αλλαγές στο σύστημα θα συνδυαστούν με την ψήφο στους Έλληνες του εξωτερικού, που θα αποτελέσει μια μείζονα αλλαγή στη λειτουργία του πολιτικού συστήματος, ενώ θα επιδιωχθεί και η συναίνεση των άλλων πολιτικών δυνάμεων και κυρίως του ΚΙΝΑΛ. Η ψήφος του Κινήματος Αλλαγής είναι κομβική, αφού χωρίς τη θετική στάση του Κινήματος Αλλαγής η αλλαγή του εκλογικού συστήματος θα ισχύσει από τις μεθεπόμενες εκλογές.
Οι βασικές ρυθμίσεις του νέου εκλογικού συστήματος
Οι βασικές αλλαγές που μελετώνται στο υπουργείο του Τάκη Θεοδωρικάκου, χωρίς ακόμα να υπάρχουν οριστικές αποφάσεις, προβλέπουν ενισχυμένη αναλογικότητα του συστήματος αλλά και μπόνους για το πρώτο κόμμα, ανάλογο με την εκλογική του επίδοση, ώστε να είναι εφικτός ο σχηματισμός κυβέρνησης. Οσο υψηλότερο θα είναι το ποσοστό του πρώτου κόμματος, τόσο μεγαλύτερο θα είναι το μπόνους. Ταυτόχρονα συζητείται, αν και υπάρχουν προβλήματα και αντιδράσεις, η αύξηση του ορίου εισόδου ενός κόμματος στη Βουλή, που σήμερα είναι μόλις 3%.
Οι αλλαγές στις ρυθμίσεις του εκλογικού νόμου θα συνδυαστούν με τις ρυθμίσεις για την απόδοση -επιτέλους- του δικαιώματος ψήφου στους Ελληνες αποδήμους, είτε με την ψήφο στις ελληνικές πρεσβείες και στα προξενεία είτε με επιστολική ψήφο, όπως προβλέπουν οι νομοθεσίες των υπολοίπων ευρωπαϊκών χωρών. Η ψήφος των ομογενών -που δεν θα «σταυρώνουν» υποψηφίους βουλευτές, αλλά η ψήφος τους θα υπολογίζεται ισότιμα και θα προσμετράται κανονικά στο τελικό αποτέλεσμα- θα οδηγήσει πιθανότατα και σε αύξηση των βουλευτών Επικρατείας. Σε περίπτωση που ξεπεραστούν τα τεχνικά εμπόδια και προωθηθεί ρύθμιση για την επιστολική ψήφο, η δυνατότητα θα επεκταθεί και στους ετεροδημότες, ώστε να δοθεί τέλος στη μετακίνηση των ψηφοφόρων στις εκλογές.
Ελπίδα της κυβέρνησης είναι τουλάχιστον η ψήφος των αποδήμων Ελλήνων να ψηφιστεί από το σύνολο της ελληνικής Βουλής, χωρίς όμως αυτό να θεωρείται δεδομένο.
Κομβικός ο ρόλος του Κινήματος Αλλαγής
Για να ισχύσει το νέο εκλογικό σύστημα που προωθεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη ήδη από τις επόμενες εκλογές, απαιτείται η συναίνεση του Κινήματος Αλλαγής.
Το σημερινό υπό αναθεώρηση Σύνταγμα προβλέπει ότι ο νέος εκλογικός νόμος ισχύει από τις μεθεπόμενες εκλογές, εκτός και αν ψηφιστεί από 200 βουλευτές. Υπό τις παρούσες συνθήκες, τέτοια πλειοψηφία είναι μάλλον αδύνατον να βρεθεί, ακόμα κι αν το ΚΙΝΑΛ συναινέσει στις αλλαγές, αφού Νέα Δημοκρατία και ΚΙΝΑΛ μαζί αθροίζουν 180 ψήφους. Ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε τα μικρότερα κόμματα θεωρείται εφικτό να δώσουν θετική ψήφο.
Λύση μπορεί όμως να βρεθεί με την Αναθεώρηση του Συντάγματος και του άρθρου 52 που προβλέπει ότι το νέο σύστημα για να ισχύσει άμεσα, από τις αμέσως επόμενες εκλογές δηλαδή, χρειάζεται 200 ψήφους. Αλλά αυτή η διάταξη του Συντάγματος για να αναθεωρηθεί χρειάζεται 180 ψήφους, συνεπώς ο ρόλος του ΚΙΝΑΛ είναι κομβικός. Αν τυχόν το ΚΙΝΑΛ συναινέσει στην αναθεώρηση της διάταξης και γίνει δεκτό να αλλάζει το εκλογικό σύστημα με απλή πλειοψηφία 151 ψήφων, η Νέα Δημοκρατία έχει τα χέρια λυμένα. Αν όμως το ΚΙΝΑΛ συναινέσει μεν, αλλά απαιτήσει η πλειοψηφία που χρειάζεται για να ισχύσει άμεσα ένα νέο εκλογικό σύστημα να είναι στις 180 ψήφους, τότε και πάλι η στάση του ΚΙΝΑΛ θα κρίνει αν το νέο εκλογικό σύστημα θα ισχύσει άμεσα ή θα μετατεθεί για τις μεθεπόμενες εκλογές.
Οι όροι που βάζει το ΚΙΝΑΛ
Το ΚΙΝΑΛ δεν έχει ψηφίσει την απλή αναλογική και δέχεται το νέο εκλογικό σύστημα να έχει στοιχεία ενισχυμένης αναλογικής, αλλά θεωρεί το υπάρχουν μπόνους των 50 εδρών υπερβολικό.
Το Κίνημα Αλλαγής απαιτεί το μπόνους να δίνεται μόνο αν το πρώτο κόμμα λαμβάνει άνω του 25% του εκλογικού σώματος. Σε αυτήν την περίπτωση το μπόνους θα είναι 20 έδρες. Για ποσοστό πρώτου κόμματος άνω του 25%, το μπόνους που προβλέπει η πρόταση του ΚΙΝΑΛ είναι μία έδρα για κάθε 1% πάνω από το 25% του πρώτου κόμματος, αλλά με ανώτατο όριο τις 35 έδρες. Η πρόταση του ΚΙΝΑΛ θέλει ακόμα την κατάτμηση και των άλλων εκλογικών περιφερειών-μαμούθ, τη διατήρηση του 3% για την είσοδο ενός κόμματος στη Βουλή και μέτρα για τη διαφάνεια των οικονομικών των κομμάτων.
Το ΚΙΝΑΛ συμφωνεί και με τη δυνατότητα της ψήφου των ομογενών και θα ψηφίσει τη σχετική ρύθμιση.
Ο Στέλιος Πέτσας για τον εκλογικό νόμο
Ο υπουργός Επικρατείας Στέλιος Πέτσας, μιλώντας στον ΑΝΤ1, σημείωσε ότι ο νέος εκλογικός νόμος «θα δίνει σταθερές κυβερνήσεις, στη βάση της αναλογικότητας και φυσικά με τους πολίτες που έχουν δικαίωμα ψήφου να ψηφίζουν από τον τόπο διαμονής τους». Σημείωσε ότι ακόμη δεν υπάρχουν αποφάσεις, αλλά εξετάζονται διάφορες παράμετροι από το υπουργείο Εσωτερικών. Και κατέληξε: «Η διάταξη για την ψήφο των Ελλήνων που ζουν στο εξωτερικό θα είναι σε άλλο νομοσχέδιο από εκείνο για την αλλαγή του εκλογικού νόμου».
