Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η εξίσωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης, η οποία αποτελούσε, από το Νοέμβριο του 2011, «μνημονιακή» υποχρέωση της χώρας, επήλθε τελικά, τον Οκτώβριο του 2012, στο 80% του ισχύοντος ΕΦΚ πετρελαίου κίνησης, δηλαδή διαμορφώθηκε στα 330 ευρώ / 1.000 λίτρα, χωρίς το πετρέλαιο κίνησης να μείνει στο αρχικό του επίπεδο, δηλαδή στα 412 ευρώ / 1.000 λίτρα, όπως προέβλεπε η αρχική συμφωνία με την Τρόικα.
Αυξήθηκε, συνεπώς, σημαντικά το κόστος του πετρελαίου θέρμανσης, και μειώθηκε λίγο το κόστος του πετρελαίου κίνησης.
Η εφαρμογή αυτού του μέτρου αποδείχθηκε οικονομικά αναποτελεσματική, κοινωνικά άδικη, περιβαλλοντικά επιζήμια, ενώ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, δεν αντιμετώπισε ουσιαστικά και το λαθρεμπόριο.
Για το λόγο αυτό, πέρυσι, η Κυβέρνηση προχώρησε σε μεγάλη διεύρυνση των κριτηρίων χορήγησης του επιδόματος πετρελαίου θέρμανσης και σε αύξηση κατά 25% της επιδότησης ανά λίτρο (στα 0,35 ευρώ / λίτρο).
Πρωτοβουλία, με έντονα τα χαρακτηριστικά της κοινωνικής ευαισθησίας και δικαιοσύνης.
Οι δικαιούχοι ανήλθαν περίπου στους 600.000.
Το επίδομα, το οποίο χορηγήθηκε, διαμορφώθηκε στα 175 εκατ. ευρώ, υπερδιπλάσιο έναντι της περίοδου 2012-2013 (86 εκατ. ευρώ).
Η πρωτοβουλία αυτή της Κυβέρνησης, πέραν της κοινωνικής της στόχευσης, συνέβαλε και στην ανάκαμψη της κατανάλωσης του πετρελαίου θέρμανσης, με αύξηση αυτής κατά 13% την περίοδο Οκτωβρίου 2013 – Απριλίου 2014, έναντι της αντίστοιχης περιόδου 2012-2013.
Όμως, παρά τη μικρή ανάκαμψη της κατανάλωσης, εξακολουθεί να παρατηρείται υστέρηση εσόδων έναντι των προβλεφθέντων στόχων αυτού του μέτρου.
Συνολικά, αυτή ανέρχεται, περίπου, σωρρευτικά στα 750 εκατ. ευρώ την τελευταία διετία, με το μεγαλύτερο μέρος της απόκλισης να παρατηρείται την πρώτη χρονιά, σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα διαθέσιμα στοιχεία.
Για το λόγο αυτό, η Κυβέρνηση προχωράει σήμερα στη δεύτερη παρέμβασή της.
Με την υπό συζήτηση διάταξη, η Κυβέρνηση νομοθετεί, για τη χειμερινή περίοδο που ξεκινάει στις 15 Οκτωβρίου, τη μείωση κατά 30% του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης, δηλαδή στο πετρέλαιο εσωτερικής καύσης και στο φωτιστικό πετρέλαιο, με τη διαμόρφωσή του στα 230 ευρώ / 1.000 λίτρα (από 330 ευρώ / 1.000 λίτρα που ισχύει μέχρι σήμερα), επιδιώκοντας μια καλή λύση, με οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια, δεδομένων, κυρίως, των δημοσιονομικών περιορισμών.
Με τη μείωση αυτή, η λιανική τιμή πώλησης του πετρελαίου θέρμανσης, μόλις ξεκινήσει η χορήγησή του εφέτος, αναμένεται να υποχωρήσει στα επίπεδα περίπου του 1,150 ευρώ / λίτρο, ίσως και του 1,05 ευρώ / λίτρο, ανάλογα με τα δεδομένα των διεθνών τιμών, από τα 1,259 ευρώ / λίτρο που είχε διαμορφωθεί τον Απρίλιο του 2014.
Έτσι, για νοικοκυριό που δικαιούται επίδομα θέρμανσης, η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης θα κινηθεί στα επίπεδα του 0,80 ευρώ/λίτρο, τιμή δηλαδή χαμηλότερη κατά 0,245 ευρώ / λίτρο ή κατά 24% έναντι της τιμής του Απριλίου 2012 (1,045 ευρώ / λίτρο), δηλαδή της τελευταίας τιμής προ της αύξησης του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης.
Παραδείγματος χάριν, για ένα νοικοκυριό που δικαιούται επίδομα θέρμανσης:
1ον. Η μείωση έναντι της περυσινής λιανικής τιμής πώλησης αναμένεται να διαμορφωθεί στα 0,47 ευρώ / λίτρο, η οποία αναλύεται ως εξής:
- 0,12 ευρώ / λίτρο περίπου από τη μείωση κατά 30% του ΕΦΚ, με αμετάβλητες τις διεθνείς τιμές πετρελαίου, και
- 0,35 ευρώ / λίτρο, από την επιδότηση πετρελαίου θέρμανσης.
2ον. Το όφελος που θα αποκομίσει τη φετινή χειμερινή περίοδο ανέρχεται σε:
- 410 ευρώ, αν εξαντλήσει τα 3.000 λίτρα που δικαιούται στη Ζώνη Α’ (Νομοί Γρεβενών, Κοζάνης, Καστοριάς, Φλώρινας, Δράμας, Ευρυτανίας),
- 846 ευρώ, αν εξαντλήσει τα 1.800 λίτρα που δικαιούται στη Ζώνη Β’ (Νομοί Ιωαννίνων, Λάρισας, Καρδίτσας, Τρικάλων, Αρκαδίας, Πιερίας, Ημαθίας, Πέλλας, Θεσσαλονίκης, Κιλκίς, Χαλκιδικής, Σερρών, Καβάλας, Ξάνθης, Ροδόπης, Έβρου),
- 451 ευρώ, αν εξαντλήσει τα 960 λίτρα που δικαιούται στη Ζώνη Γ’ (Νομοί Αττικής, Κορινθίας, Ηλείας, Αχαΐας, Αιτωλοακαρνανίας, Φθιώτιδας, Φωκίδας, Βοιωτίας, Ευβοίας, Μαγνησίας, Λέσβου, Χίου, Κέρκυρας, Λευκάδας, Θεσπρωτίας, Πρέβεζας, Άρτας),
- 282 ευρώ, αν εξαντλήσει τα 600 λίτρα που δικαιούται στη Ζώνη Δ’ (Νομοί Ηρακλείου, Χανίων, Ρεθύμνου, Λασιθίου, Κυκλάδων, Δωδεκανήσου, Σάμου, Μεσσηνίας, Λακωνίας, Αργολίδας, Ζακύνθου, Κεφαλληνίας και Ιθάκης, σε Κύθηρα και νησιά Σαρωνικού).
Αξίζει να αναφερθεί ότι, και στην περίπτωση που το εν λόγω νοικοκυριό καταναλώσει μεγαλύτερες ποσότητες πετρελαίου θέρμανσης από εκείνες που επιδοτούνται, ακόμη και για διπλάσια κατανάλωση λίτρων από τα επιδοτούμενα, η μέση τιμή ανά λίτρο, που θα κληθεί να καταβάλλει, δεν θα υπερβαίνει τα προ της αύξησης του ΕΦΚ επίπεδα του Απριλίου του 2012.
Εξυπακούεται ότι όσο η κατανάλωση προσεγγίζει τα επιδοτούμενα λίτρα, τόσο κατεβαίνει η μέση δαπάνη ανά λίτρο, με αποτέλεσμα να ωφελείται τελικά ο καταναλωτής.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Παράλληλα, όμως, με τη μείωση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης, ολοκληρώνονται θεμελιώδεις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στην εμπορία και διακίνηση καυσίμων, με κορυφαία την εισαγωγή του συστήματος εισροών–εκροών.
Σύστημα, το οποίο έχει ήδη εισαχθεί στις μεγαλύτερες πληθυσμιακά περιοχές της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της Αττικής και της Θεσσαλονίκης.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, η διαδικασία εγκατάστασης του συστήματος έχει ολοκληρωθεί σε ποσοστό πλέον του 98% σε Αττική, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Αχαΐα, Ηράκλειο, Μαγνησία και Ιωάννινα, ενώ προχωρά, με ικανοποιητικούς ρυθμούς, και στις υπόλοιπες περιοχές της χώρας.
Με την ολοκλήρωση της τοποθέτησης του συστήματος και την έναρξη της διάθεσης του πετρελαίου θέρμανσης, εντατικοποιούνται οι έλεγχοι, κυρίως στοχευμένοι έλεγχοι, των αρμοδίων Υπηρεσιών, ώστε να εξασφαλιστεί ότι τη μείωση του φόρου θα την καρπωθούν οι καταναλωτές, και όχι οι επιτήδειοι.
Ενδεικτικά αναφέρω ότι, μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου, ολοκληρώθηκαν 380 έλεγχοι από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η χώρα, για 3η συνεχόμενη χρονιά, συνεχίζει να πορεύεται εντός του δημοσιονομικού πλαισίου του εφαρμοζόμενου Προγράμματος.
Επιτυγχάνει, μέσα από τις τεράστιες θυσίες νοικοκυριών και επιχειρήσεων, τους δημοσιονομικούς της στόχους.
Η Κυβέρνηση έτσι δημιουργεί, μεθοδικά, με βάση και τους βαθμούς ελευθερίας, οι οποίοι πάντως διευρύνονται, το πεδίο που επιτρέπει το ρεαλιστικό εξορθολογισμό ρυθμίσεων που έχουν αποδειχθεί οικονομικά αναποτελεσματικές και κοινωνικά άδικες.
Σε αυτή την κατεύθυνση, η Κυβέρνηση ήδη επέτυχε τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, τη διανομή «κοινωνικού μερίσματος», και πλέον τη μείωση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης.
Και επίκεινται, άμεσα, και άλλες πρωτοβουλίες.
Η προσπάθεια συνεχίζεται.
