Στο σημείο να διερευνήσουν οι δύο χώρες όλες τις πιθανότητες έναρξης του διαλόγου για τις θαλάσσιες ζώνες έχουν βρεθεί Ελλάδα και Τουρκία μετά τη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν στη Νέα Υόρκη.
Πλέον μπαίνουμε στην πιο κρίσιμη φάση μιας διαδικασίας που ξεκίνησε πριν από 14 μήνες στο Βίλνιους της Λιθουανίας και μέσα στους επόμενους τρεις μήνες θα διαφανεί αν οι δύο χώρες μπορούν να καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου για να επιλύσουν τις θεμελιώδεις διαφορές τους.
Κρίσιμο ραντεβού των ΥΠΕΞ Ελλάδας – Τουρκίας τον Νοέμβριο
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές που έχουν πλήρη γνώση των όσων διημείφθησαν στη Νέα Υόρκη, το πλέον κρίσιμο ραντεβού θα είναι αυτό που θα έχουν οι υπουργοί Εξωτερικών στην Αθήνα, πιθανότατα τον Νοέμβριο, όπου θα συζητήσουν τις γενικές αρχές στη βάση των οποίων θα μπορεί να οικοδομηθεί ο διάλογος. Τουτέστιν, η πλήρης αναγνώριση του Διεθνούς Δικαίου, η αποδοχή της προσφυγής στη Χάγη ή στο Δικαστήριο του Αμβούργου, στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγονται οι θαλάσσιες ζώνες.
«Πρόκειται για τα προκαταρκτικά της συζήτησης στα οποία θα πρέπει να συμφωνήσουμε ώστε να ξεκινήσει ο διάλογος επί της ουσίας», αναφέρουν οι ίδιες πηγές. «Αν δεν υπάρχει συναντίληψη και κοινή βάση κατανόησης, δεν μπορούμε να πάμε στο επόμενο βήμα», προσθέτουν. Σε περίπτωση που οι δύο ΥΠΕΞ συμφωνήσουν στο πλαίσιο, οι ηγέτες των δύο χωρών θα ανάψουν το πράσινο φως για την έναρξη του ουσιαστικού διαλόγου στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας που θα διεξαχθεί στην Άγκυρα στις αρχές του επόμενου έτους.
Οι «κόκκινες» γραμμές της Ελλάδας
Η ελληνική πλευρά διευκρινίζει σε όλους τους τόνους ότι, αν η Άγκυρα βάλει στο τραπέζι θέματα που αφορούν την εθνική κυριαρχία, όπως έχει κάνει στο παρελθόν, ή θέσει ζητήματα που δεν άπτονται των θαλασσίων ζωνών ή η Ελλάδα έχει ως κόκκινες γραμμές, δεν θα υπάρξει διάλογος. Κρίσιμο στην όλη προσπάθεια είναι η διατήρηση ενός επιπέδου καλής επικοινωνίας και κατανόησης μεταξύ των δύο χωρών. «Προβλήματα πάντα θα υπάρχουν» σημειώνει διπλωματική πηγή, προσθέτοντας ότι αυτό ήταν κάτι που ανέμενε η Αθήνα. Όμως, αυτή τη στιγμή υπάρχει και «μια στοιχειώδης εμπιστοσύνη για να προλαμβάνουμε κρίσεις», συμπληρώνει.
Το «παράθυρο» ευκαιρίας των δύο κρατών
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης πιστεύει ότι υπάρχει ένα πραγματικό παράθυρο ευκαιρίας για τη διευθέτηση της διαφοράς μεταξύ των δύο χωρών. Όπως σημείωσε από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, «θα πρέπει να είμαστε αρκετά τολμηροί και αρκετά σοφοί ώστε να αδράξουμε αυτή την ευκαιρία. Αλλά, αν πρόκειται να προσπαθήσουμε, θα πρέπει και οι δύο πλευρές να υιοθετήσουμε μια συνεπή προσέγγιση σε κάθε πτυχή της συμπεριφοράς μας».
Η απάντηση Μητσοτάκη στον Ερντογάν για το Κυπριακό
Ο πρωθυπουργός περιέγραψε τη θετική πλευρά της ελληνοτουρκικής προσέγγισης, δεν παρέλειψε όμως να απαντήσει στον κ. Ερντογάν για τα όσα είπε από το ίδιο βήμα για το Κυπριακό. «Ως πρωθυπουργός της Ελλάδας, επαναβεβαιώνω εδώ σήμερα τη δέσμευσή μας όσον αφορά στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Κύπρου και σε μια λύση στη βάση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, με μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ», είπε για τις πάγιες θέσεις Αθήνας και Λευκωσίας, για να τονίσει στη συνέχεια ότι «η λύση δύο κρατών δεν μπορεί και δεν θα γίνει αποδεκτή. Απλούστατα δεν αποτελεί λύση».
